Voor mijn afstudeeropdracht voor de Vakfotografie opleiding bij het BeeldCentrum heb ik deze fotodocumentaire gemaakt inclusief verhaal.
Mohamed slaapt in het appartement dat hij tijdelijk bewoont met een andere man op één kamer. 
Het leven in het appartement wat Mohamed deelt met andere uitgeprocedeerden is eenzaam. Hij eet vaak alleen. 
Een eigen bedrijf is naast kennis van zaken ook een goed ondernemingsplan en zelfreflectie. Mohamed leert dat tijdens lessen voor mensen die terugkeren naar hun geboorteland van Bridge to Better. 
Als hij nergens anders kan slapen, verblijft Mohamed in de Vluchtgarage in Amsterdam. 
Het leven in de Vluchtgarage is primitief, maar leefbaar. Er is (koud) water en elektriciteit en door middel van gasflessen kan er worden gekookt. 
Mohamed verblijft graag bij zijn vrienden om een spelletje te spelen. En te praten. 
Het leven in Nederland is koud voor mensen uit Soedan. Een extra beetje warmte is altijd welkom. 
Er moet veel geregeld worden voordat Mohamed terugkeert. Zo kijkt hij hier samen met iemand van Stichting Wereldwijd welke artikelen het meest noodzakelijk zijn voor zijn toekomstige garage. 
‘Nederland is plat en vol’, dat is goed te zien vanuit de trein wanneer Mohamed naar Stichting Wereldwijd rijdt. 
Zijn vrouw is alles voor hem en dan kun je natuurlijk niet met lege handen terug komen. Daarom koopt Mohamed cadeautjes (ondergoed en wat make-up) voor haar. 
Het leven raast voorbij, maar Mohamed moet vooral wachten tot alles geregeld is zodat hij terug naar Soedan kan. 
Mohamed op Schiphol. Tijd om te gaan. Terug naar Soedan. Maar vooral terug naar zijn vrouw.
Een goede toekomst voor zichzelf, maar vooral voor zijn vrouw. Dat is de enige drijfveer wanneer Mohamed* met een onbekende man richting Europa vertrekt. Hij is niet de enige, hij is één van de duizenden die hopen op een beter leven, een nieuw begin in het Westen. Een nieuw leven begint, maar of dat ook een beter leven is voor Mohamed? Hij weet het niet.
Met een bonzend hart, een vals paspoort en vijfduizend euro lichter gaat hij door de douanes. Zonder zijn vrouw. Van Soedan, zijn geboorteland, zijn thuis, naar Egypte. En via Nederland naar Groot-Brittannië. Tenminste, dat is de bedoeling. Op Rotterdam Airport kijkt hij rond, zoekt hij, maar tevergeefs. “Ik zie de man die alles voor me geregeld heeft nergens meer. Hij heeft de tickets en ik kan dus nergens meer heen. Ik kan niets anders doen dan me bij de Nederlandse douane melden.” Mohamed wordt na zijn melding overgeplaatst naar een asielzoekerscentrum waar hij zijn verzoek op asiel moet afwachten.
Een maand nadat hij voet heeft gezet op Nederlandse bodem wordt hij, vanwege illegaliteit, opgepakt. De cel was net de reden om Soedan te ontvluchten. Mohameds leven was als vele anderen. Hij studeerde af aan de universiteit, trouwde met zijn overbuurmeisje en had een goed leven. Het enige wat hij miste was een regering waar hij trots op kon zijn. Daarom doet hij soms mee met demonstraties tegen president Omar al-Bashir, die al sinds de militaire staatsgreep in 1989 heerst. Politieke tegenstanders hebben het echter zwaar in Soedan. Mohamed komt ondanks zijn goede opleiding niet aan een baan en gaat uiteindelijk als monteur in een autogarage werken. “Tijdens een demonstratie ben ik opgepakt, kreeg ik een zak over mijn hoofd zodat ik niet wist waar ik heen werd gebracht.”
Een maand lang wordt hij lichamelijk en geestelijk gemarteld in een Soedanese gevangenis. De herinneringen zijn nog vers als hij in de Nederlandse cel zit. “Ik ben na tien dagen vrijgekomen Ik had niet opgepakt mogen worden was de conclusie, maar bij terugkomst bij het asielzoekerscentrum kon ik weer gaan.” Mohameds zaak is gesloten. Afgewezen. Uitgeprocedeerd. Er was niet genoeg bewijs van zijn gevangenistijd in Soedan.
Maanden leeft Mohamed op straat. Slapen doet hij in het Vluchthuis (een kraakpand) met andere uitgeprocedeerden. Dwalend door de straten van Amsterdam besluit hij terug te keren naar Soedan. Dit ondanks de nieuwe gevangenisstraf en martelingen die hem dan waarschijnlijk boven het hoofd hangen. “Wat moet ik hier doen? Ik kan niets, ik mag niets, alleen maar wachten. Ik word goed geholpen door Vluchtelingenwerk, heb een appartement wat ik deel met drie andere die ook terug keren naar hun geboorteland.”
Vierhoog in Amsterdam-West voelt Mohamed zich echter eenzaam. Niemand die hem begrijpt, want zijn huisgenoten komen niet uit Soedan, Daarom gaat hij regelmatig naar de Vluchtgarage (een kraakpand, bezet door asielzoekers) waar hij zijn vrienden ontmoet. “We eten samen, spelen spelletjes, hebben plezier, maar praten vooral veel. Het is fijn om je gevoelens te delen met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt.”
Om terug te keren heeft Mohamed een identiteitsbewijs nodig. Dat van hem is verloren gegaan in het Vluchthuis, net als vele andere persoonlijke spullen. Vluchtelingenwerk Amsterdam regelt samen met hem dat er een nieuw geboortecertificaat naar Nederland komt. Daarnaast krijgt Mohamed les bij Bridge to Better om bij terugkeer zijn eigen zaak, een garage, te kunnen starten.
Powerpointpresentaties en Word-ducumenten zijn geen enkel probleem voor de hoogopgeleide man. De computerlessen volgt hij dan ook een beetje verveeld, maar met aandacht maakt hij zijn ondernemingsplan. “Ik krijg straks zelfs geld om spullen voor mijn garage te kopen. Ik heb daar echter niet veel aan, omdat de apparatuur die ik nodig heb niet in Soedan te koop is.” Hierdoor stapt Mohamed over op een andere organisatie; Stichting Wereldwijd. De overheid verleent namelijk maar één keer subsidie per terugkerende asielzoeker. Samen met deze stichting kijkt Mohamed naar de spullen die hij later zou kunnen gebruiken in zijn garage. Door de keuze om bij Bridge to Better weg te gaan is hij echter zijn appartement kwijt. Dat kreeg hij via deze organisatie. Nu verblijft hij permanent in de Vluchtgarage.
Als hij tegen zijn vrienden in de Vluchtgarage vertelt dat hij teruggaat naar Soedan wordt er geschokt gereageerd. Zijn vrienden zitten vol met vragen. “Ze begrijpen niet dat ik terugga, maar zij hebben niets te verliezen, zijn allemaal vrijgezel, ik heb een vrouw.” Na enkele weken krijgt Mohamed een woordenwisseling met zijn vrienden over zijn besluit. “Teruggaan wordt gezien als zwakte, als opgeven.” Maar zijn besluit staat vast en dus vertrekt hij uit de Vluchtgarage. Gelukkig heeft hij nog vrienden uit het asielzoekerscentrum die wel een verblijfsvergunning hebben gekregen en dus ook een woning. Hier verblijft hij tot zijn terugkeer.
Dit duurt langer dan gehoopt doordat hij wat moeilijk verkrijgbare artikelen voor zijn garage wil. “Dit kan nog wel enkele maanden duren”, vertelt de man van Wereldwijd. Mohamed kijkt geschokt en besluit later dan ook voor één artikel te gaan wat hij mee kan nemen in het vliegtuig. Hij wil namelijk terug. “Ik heb gefaald, geen betere toekomst voor mijn vrouw kunnen regelen.” “Zij is alles voor mij, zonder haar ben ik niet compleet. Daarom moet ik terug naar Soedan, om voor haar te zorgen, dat kan ik niet vanuit hier zonder verblijfsvergunning.”
Rustig als altijd staat hij met zijn spullen en wat vrienden in vertrekhal 3 op Schiphol. Na het afscheid vertrekt hij met het vliegtuig richting zijn grote liefde. Terug in Soedan wordt hij gelijk gevangen genomen, waardoor hij er slecht aan toe is. Na zijn vrijlating kan hij eindelijk weer verder kijken. Hij houdt zich rustig qua demonstreren. “Ik heb nu een rustig leven, geen problemen met de overheid en ben begonnen met een kleine autowerkplaats.” Het belangrijkste is dat hij bij zijn vrouw is, zij die voor hem één uit duizenden is.
*Vanwege veiligheidsoverwegingen is de naam in dit artikel gefingeerd.